Dentalni plak je bezbojna, ponekad opalescentna, ljigava naslaga koja se taloži na zubima, ali i na drugim mestima. Sastoji se uglavnom od bakterija, pa se često naziva i bakterijski plak.
Kako zubni kamenac nastaje?
Zubni kamenac je mineralizovani dentalni plak. Nastaje taloženjem kalcijumovih soli u dentalni plak. Taloženje kalcijumovih soli počinje već drugog dana od formiranja dentalnog plaka. Proces mineralizacije dentalnog plaka obavi se za 12-14 dana. Minerali u zubnom kamencu potiču iz pljuvačke.
Sastav zubnog kamenca
Zubni kamenac je čvrste konzistencije, sastoji se iz neorganskih soli i organskih materija. Od neorganskih materija najviše je kalcijuma, fosfora i magnezijuma. Organsku osnovu zubnog kamenca čine: mukopolisaharidi, lipidi, deskvamirane epitelne ćelije, leukociti i ostaci hrane. Stvaranje zubnog kamenca zavisi od sastava pljuvačke, oralne higijene, kao i od ph pljuvačke. Kod osoba koje u pljuvački imaju veće količine kalcijuma, fosfora i drugih minerala, intezivnije se stvara zubni kamenac. Utvrđena je korelacija između oralne higijene i zubnog kamenca. Ukoliko je oralna higijena slaba, veća je akumulacija dentalnog plaka i mikroorganizmi su brojniji. Mikroorganizmi dentalnog plaka menjaju ph pljuvačke u smislu kiselosti. Tako se ubrzava taloženje kalcijumovih soli i stvaranje zubnog kamenca.
Gde se najviše stvara zubni kamenac?
Zubni kamenac se taloži u gingivalnoj trećini krunice zuba, prateći ivicu gingive. Najviše se stvara u blizini izvodnih kanala velikih pljuvačnih žlezda, kao što je oralna strana donjih sekutića i bukalna površina gornjih molara. Zubni kamenac se obilnije stvara na malponiranim zubima i neravnim površinama zuba, kao i na svim ostalim mestima gde ne postoji samočišćenje. Na deponovanje kamenca utiče i starosno doba pacijenta. Zubni kamenac se obilnije deponuje kod starijih osoba. Do devete godine života se praktično i ne stvara.
Posledice stvaranja zubnog kamenca
Zubni kamenac dovodi do inflamacije gingive, odnosno zapaljenja desni koje se manifestuje oticanjem i krvarenjem desni. Zubni kamenac je jedan od glavnih uzroka nastanka paradontopatije, odnosno oboljenja potpornog aparata zuba. Zato se savetuje da se zubni kamenac uklanja na svakih sest meseci, ili jednom godišnje, u zavisnosti od brzine nastajanja ove čvrste naslage.
